Βιώνοντας και μελετώντας εδώ και αρκετά χρόνια, πλέον, από κοντά την «ελληνική περίπτωση» έχω όλο και λιγότερες αμφιβολίες πως το βαθύτερο πρόβλημα του κοινωνικοοικονομικού μας συστήματος είναι αυτό που συνήθως αποκαλούμε «πρόβλημα νοοτροπίας». Αλλά προσωπικά αντιλαμβάνομαι την έννοια της «νοοτροπίας» κάπως διαφορετικά από ό, τι οι περισσότεροι σχολιαστές.
Για μένα η «νοοτροπία» δεν είναι κάτι το στατικό: αλλάζει διαχρονικά το θέλουμε ή όχι. Και αλλάζει είτε προς το καλύτερο, είτε προς το χειρότερο…
Δυστυχώς, λοιπόν, εκτιμώ -ανατρέχοντας σε μια μεγάλη ποικιλία ιστορικών δεδομένων- πως η «νοοτροπία» μας ως κοινωνία είχε όντως δραστικά χειροτερεύσει τις τελευταίες δεκαετίες πριν την τρέχουσα κρίση του κοινωνικοοικονομικού μας συστήματος και δεν διακρίνω, μάλιστα, και δραστική βελτίωση της μέσα στην κρίση…
Εξ΄αυτής της αρνητικής κοινωνικής «νοοτροπίας» μας εκτιμώ πως οι κοινωνικοοικονομικές «πληγές» μας είναι πολλές και το «φρενάρισμα» του αναπτυξιακού μέλλοντος μας διαρκές και αδυσώπητο.
Θέλετε παραδείγματα; Από την «παράδοση» του διάχυτου λαϊκισμού στην διαρκή επιστράτευση της συνομωσιολογίας για την δήθεν «επιβουλή των κακών ξένων», από την σιωπηλώς επεκτεινόμενη ανομία στην υπόγεια επιβράβευση της ήσσονος προσπάθειας των «βολεμένων έξυπνων» εις βάρος των υπολοίπων και από την επεξεργασία «παρηγορητικών» ψευδαισθήσεων για εκλογική εκμετάλλευση στην αναπαραγωγή της πολιτικής αγραμματοσύνης και αδράνειας του απλού πολίτη, μια τεράστια ποικιλία από συμπτώματα κοινωνικής και οικονομικής κακής «νοοτροπίας» διαπιστώνονται εύκολα στα μάτια καθενός ειλικρινούς παρατηρητή.
Σε αυτήν την κατεύθυνση κατανόησης είναι πολύ δύσκολο να διαφωνήσει κάποιος και με τον νομπελίστα Edmund Phelps. Σύμφωνα και με την σχετικώς πρόσφατη δική του άποψη, η ελληνική κρίση πηγάζει από τις ιδιαίτερες «συντεχνιακές αξίες» της Ελλάδας, τελικώς. Αξίες οι οποίες, κατά την άποψη του, δίνουν έμφαση στην «κοινωνική προστασία», την «αλληλεγγύη αντί του ανταγωνισμού» και δείχνουν έμπρακτα έντονη «δυσφορία προς την αλλαγή», την οποία δεν μπορούν να ελέγξουν [1].
Και στο βάθος, η συνολική διαπίστωση του είναι απολύτως σαφής και εύγλωττη: Ο ελληνικός κοινωνικοοικονομικός σχηματισμός παραμένει γαντζωμένος στην «νοοτροπία» του «παρελθόντος» του διότι, απλώς, φοβάται το «μέλλον» και του λείπει αυτοπεποίθηση και ενεργητικότητα…
Σε αυτές τις συνθήκες ανάσχεσης, όμως, οφείλουμε να κατανοήσουμε πως το κοινωνικοικονομικό μας σύστημα δεν μπορεί, να οδηγηθεί αποτελεσματικά και σταθερά και πάλι προς την ανάπτυξη, όποια και επίκληση θαύματος κι αν χρησιμοποιήσουμε…
Αυτή την κακή «νοοτροπία» μπορούμε και πρέπει οπωσδήποτε να προσπαθήσουμε την αλλάξουμε με συστηματικούς πολιτικούς χειρισμούς. Προς ποια κατεύθυνση, όμως;
Συνεχίζοντας στην οπτική του Phelps η «μεταρρύθμιση της νοοτροπίας» είναι ένα από τα δύο βασικότερα βήματα που πρέπει να κάνει η Ελλάδα στο άμεσο μέλλον, αν θέλει να ξεφύγει από τον βραχνά της δομικής της κρίσης. Το άλλο είναι να εισαγάγει όλο και περισσότερο ανταγωνισμό και εξωστρέφεια στον ιδιωτικό τομέα της, στις επιχειρήσεις της.
Σε αυτήν την προσέγγιση του εύλογα καταλήγει ο Phelps πως για να εξασφαλισθεί μια ευρεία ευημερία και να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσης μεγάλων τμημάτων της ελληνικής κοινωνίας, οι Έλληνες δεν αρκεί πλέον μόνο να εκμεταλλεύονται ευκαιρίες που τους προσφέρονται «στο πιάτο» (όπως είναι για παράδειγμα οι επιδοτήσεις από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ).
Πρέπει να εστιαστούν στην αναζήτηση επαγγελματικών δράσεων που θα εδράζονται στην καινοτομία. [2] Να εστιάσουν στην καινοτομία, στην δημιουργικότητα, στην ποιότητα, στην παραγωγή υψηλής προστιθέμενης αξίας και στην εξωστρέφεια, με μια «νέα νοοτροπία» και ως παραγωγοί και ως πολίτες…
Ιδού, λοιπόν, η πραγματική «Ρόδος» για την γενιά μας…
[1] Έντμουντ Φελπς: «Η νοοτροπία του Ελλήνων κατέστρεψε την οικονομία τους»
[2] Εντμουντ Φελπς: «Η ελληνική νοοτροπία αιτία κατάρρευσης της οικονομίας σας»
Χάρης Βλάδος: Τα ” Μετρα του Τσιπρα “
Μαζικό κοκτέιλ “παυσίπονων”… Και πλήρης ανικανότητα για τις απολύτως αναγκαίες πετυχημένες “χειρουργικές επεμβάσεις”… Σε όλα τα…
Χάρης Βλάδος: Οι 2 “τύποι” των σημερινών Ελλήνων…
“ Δυστυχώς, στην Ελλάδα κυριαρχουν 2 “τύποι ανθρώπων”… – Ο πρώτος, ο μακράν πλειοψηφικός, είναι ο…
Χάρης Βλάδος: Τα χαρακτηριστικά του σημερινού ηγέτη
Διευθύνω σημαίνει, με απλά λόγια, «κρατάω το τιμόνι» της επιχείρησης… Και σπάνια φτάνει οποιαδήποτε επιχείρηση με…
Χάρης Βλάδος: Επιχειρηματική δραστηριότητα και Πολιτική
Στα προβλήματα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και τους τρόπους επίλυσης, στους καιρούς της κρίσης, αναφέρθηκε ο λέκτορας…
Χάρης Βλάδος: Δεν ήρθαν “όλα στα ξαφνικά”…
Παρακινδυνευμένη Πρόβλεψη και Ετερόδοξη Προφητεία φαινόταν η Επιστημονική Προσέγγιση – μέσω αναλυτικής διερεύνησης και αξιολόγησης δεδομένων…
Χάρης Βλάδος: Εκνευριστική αδιαφορία…Χονδροειδής άγνοια
“ Στις μέρες μας η ελληνική οικονομία και κοινωνία διέρχεται μια βαθιά κρίση. Κρίση όχι μονάχα…
Χάρης Βλάδος: Δεν λείπουν οι ηγέτες στον σύγχρονο κόσμο
Λείπουν οι ηγέτες ή λείπει η κατανόηση του τι πραγματικά σημαίνει ηγέτης; Μία από τις εκφράσεις…
Χάρης Βλάδος: Ο “εχθρός” της ακραίας φτώχειας
Σκαιόν το πλουτείν κ’ άλλο μηδέν ειδέναι. Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός μτφρ: Είναι φοβερό να…
Χάρης Βλάδος: Πίσω από τις μεγάλες Κρίσεις
Η αγορά κεφαλαίου στις μέρες μας ορθώς χαρακτηρίζεται ως το κομμάτι εκείνο της καπιταλιστικής αρχιτεκτονικής όπου…
Χάρης Βλάδος: Επιμένουμε στα ίδια παραμύθια…
“ Παρότι το εύρος των θέσεων και των προοπτικών για τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα δεν παύει…
Χάρης Βλάδος: Η “περίεργη ομάδα ανθρώπων”…
“ Δεν χωρά αμφιβολία, στα μάτια μου, πως οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα είναι, από εδώ…
Χάρης Βλάδος: σοβαρή κυβέρνηση…λογική φορολογία
“ Η φορολογία είναι κλοπή ”… “ Μπούρδες… (Κατ’ αναλογία με το επίσης ανόητο “η ιδιοκτησία…
Χάρης Βλάδος: Κρίσεις και Καινοτομία
“ Η κεντρική προβληματική εστιάζεται στην μελέτη της στενής εξελικτικής διασύνδεσης των τριών θεμελιωδών διαστάσεων/πυλώνων δόμησης…
Στο εσωτερικό των πιο έξυπνων επιχειρήσεων…
“ Ένα από τα πιο ευχάριστα πράγματα που μπορεί να αντιμετωπίσει ένας συγγραφέας είναι το να…
Χάρης Βλάδος: 12 Επώδυνοι Κανόνες Επιβίωσης
“Ο αγώνας της οικονομίας λαμβάνει χώρα πάντοτε στο πλαίσιο ενός ενιαίου και ιστορικά προσδιορισμένου κοινωνικοοικονομικού πλαισίου.…
Χάρης Βλάδος: Ο Κυτταρικός Κινητήρας της Οικονομίας
“Πολλοί μαθητές και συνεργάτες μου, μέσα στην ήδη πολυετή περίοδο που διδάσκω στρατηγική και βοηθώ επιχειρήσεις…
Χάρης Βλάδος: Η λέξη-κλειδί για την οικονομία
“Κρίσιμης σημασίας θα πρέπει να είναι η εμπέδωση ενός σταθερού αλλά και ευοίωνου επιχειρηματικού κλίματος, το…
Χάρης Βλάδος: Η κρίση πονά αλλά γεννά το νέο…
“Ζούμε σε μια πολύ παράξενη εποχή. Όλα δείχνουν ότι η ελληνική οικονομία, η ελληνική κοινωνία, ολόκληρος…
Χάρης Βλάδος: Αυτονόητα και βεβαιότητες…τέλος
Στις αρχές του 21ου αιώνα όλα δείχνουν ότι η ελληνική οικονομία, η ελληνική κοινωνία, ολόκληρος ο…
Χάρης Βλάδος: τα οικονομικά της καινοτομίας
“ Στα θεμέλια ολόκληρου του οικοδομήματος της οικονομικής επιστήμης βρίσκεται η Κλασσική Πολιτική Οικονομία (ΚΠΟ). Αυτή…
Χάρης Βλάδος: Και με την Κρίση Ανταγωνιστικότητας, τι;
“Η αναβάθμιση της Ποιότητας και η συγκράτηση των Τιμών της εθνικής μας παραγωγής δεν μπορεί να…
Χάρης Βλάδος: Δεν μας φταίνε οι άλλοι…
“ Παρότι η κρίση του ελληνικού κοινωνικοοικονομικού συστήματος συμπίπτει χρονικά με ένα βαθύτερο ρεύμα αναδιάρθρωσης του…
Χάρης Βλάδος: Μυστήριο πράγμα ο “Έλληνας”…
“Θέλει – και καλά…- οι εκπρόσωποι του στο κοινοβούλιο να χαρακτηρίζονται από υψηλό ήθος και κολλαριστό…
Χάρης Βλάδος: Δεν παραμυθιάζω, δεν κολακεύω αδυναμίες…
“Εδώ και χρόνια… Δεν παραμυθιάζω, δεν πουλάω φρούδες ελπίδες, δεν κολακεύω αδυναμίες… Πόσοι όμως είναι διατεθειμένοι…
Χάρης Βλάδος: Το τρίπτυχο της επιτυχίας
Είναι τεράστιο λάθος αυτό που πολλοί κάνουν, λέγοντας ότι προτάσσουν τα κοινωνικά ζητήματα και ας έρθουν…
Νισαφι …
“ Ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας μας, τόσα χρόνια, κατανάλωσε αφειδώς “πσεκασμένες αναλύσεις” και “συνωμοσιολογικές αρλούμπες”,…
Χάρης Βλάδος: Δεν αντέχει ο τόπος και άλλη καθυστέρηση…
Πολλοί νομίζουν, λανθασμένα, πως η βιομηχανική πολιτική είναι κάτι που αφορά, στενά, μονάχα τον τομέα της…
Χάρης Βλάδος: Οι ρίζες του σύγχρονου φιλελευθερισμού…
Οι ρίζες της θεωρίας της ανάπτυξης βρίσκονται στο έργο των κλασσικών οικονομολόγων του 18ου και 19ου…
Χάρης Βλάδος: Τι σημαίνει «νέο» και τι καινοτομία…
Ένα από τα ποιο ενδιαφέροντα και κρίσιμα ερωτήματα, στην οπτική μου, στην συνολική θεματική της ανάλυσης…
Χάρης Βλάδος: Η υγιής λύση στο δημοσιονομικό μας
“ Εσύ θα πληρώσεις τους “κλεμμένους φόρους”! ” “Αγαπητοί μου, η υγιής λύση στο δημοσιονομικό μας…
Χάρης Βλάδος: Δεν αγαπούμε τον στρατηγικό σχεδιασμό…
Επιχειρηματικότητα “στο Πόδι και στα Γρήγορα” … “ Στην Ελλάδα, δεν τον αγαπούμε τον συστηματικό και…
Χάρης Βλάδος: Ο σύγχρονος αποτελεσματικός μάνατζερ
Διευθύνω σημαίνει, με απλά λόγια, «κρατάω το τιμόνι» της επιχείρησης… Και σπάνια φτάνει οποιαδήποτε επιχείρηση…
Χάρης Βλάδος: Να επιχειρείτε πάντα σαν αληθινές γυναίκες
“ Για μένα η επιχειρηματίας του μέλλοντος είναι περισσότερο μια «τεχνοκράτης με καρδιά, με πείσμα και…
Χάρης Βλάδος: τα λέγαμε, τα γράφαμε, φίλοι αγρότες…
“ Το πρόβλημα της αγροτικής παραγωγής είναι πολύ βαθύτερο… ” Γιατί ΚΑΙ η ελληνική γεωργία, όπως…
Χάρης Βλάδος: «Δωρεάν ελευθερία», ποτέ και πουθενά …
“Ξέρετε, το νόημα της Στρατηγικής είναι ενιαίο και καθολικό… Η έννοια της Στρατηγικής δεν περιορίζεται, απλώς,…
Χάρης Βλάδος: Μαθήματα ανταγωνιστικότητας
Ένα από τα πιο συζητημένα, κρίσιμα αλλά και «σκιώδη» ζητήματα στον σύγχρονο δημόσιο διάλογο είναι και…
Χάρης Βλάδος: Ευχάριστο πράγμα η δικαίωση …
Ένα από τα πιο ευχάριστα πράγματα για έναν αναλυτή-συγγραφέα είναι να διαπιστώνει πως το πέρασμα του…
Χάρης Βλάδος: “Βαθύτερα” τα προβλήματα της χώρας…
“ Η εκρηκτικότητα των μακρο-οικονομικών ανισορροπιών -και της καταφανώς αναποτελεσματικής διαχείρισης του δημοσίου ελλείμματος και χρέους…
Χάρης Βλάδος: Οικονομικά και αριθμοί…
Πολλοί νομίζουν πως «Οικονομικά» σημαίνουν μονάχα «αριθμοί»… Αλλά, δεν… Μόνοι τους δεν λένε τίποτα…
Χάρης Βλάδος: Η κρίση αυτή δεν είναι το τέλος…
Σκέψεις για την οικονομική πολιτική στην Ελλάδα… Επειδή με “γαργαλάνε” μερικοί φίλοι για να παρουσιάσω συγκεκριμένα…
Χάρης Βλάδος: Διαβάστε και κάτι ουσιώδες …
“Αφήστε τις ανοησίες περί “γονιδίων”, “ξένων δάκτυλων”, “συνωμοσιών”, “προδοσιών” και “του κακού του ριζικού μας”… Στο…
Χάρης Βλάδος: Αποτυχημένες Πολιτικές ή Φιλελευθερισμός;
Ο «φιλελευθερισμός» ως ιδεολογικός σάκος του box:
Χάρης Βλάδος: Η κρισιμότερη τομή εξόδου απο την κρίση
Η οπτική μας, μας οδηγεί, τελικά στην πρόταση δόμησης μηχανισμών συστηματικής ανάπτυξης της γνώσης και της…
Χάρης Βλάδος: Τα 6 “κλειδιά“ του μέλλοντος που μας αξίζει…
“ Η ανάλυση της παρούσας κρίσης της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας φαίνεται πως στις περισσότερες προσεγγίσεις…
Χάρης Βλάδος: Η κρισιμότερη ικανότητα κάθε «παίκτη»
Το «νέο» μπαίνει πάντοτε στην ζωή μας ως μια απόπειρα προσαρμογής, στις αλλαγές που αντιμετωπίζουμε. Και…