Μαρξ : Έπεσε έξω Περιμένοντας την Επανάσταση;

Ο Μαρξ δεν περίμενε εν ζωή ότι το έργο του κάποτε θα αποκτούσε μια θρησκευτική, σχεδόν, διάσταση. Ο ίδιος δεν ένιωθε ποτέ «μαρξιστής». Στόχος του ήταν μόνο να γράψει το «βιβλίο των βιβλίων». Πρότυπο του Μαρξ ήταν ο Γερμανός φιλόσοφος Γκέοργκ Β. Χέγκελ. Όπως ο Χέγκελ, έτσι και ο Μαρξ ήθελε να κατανοήσει την εποχή του και να την αλλάξει..


Χάρης Βλάδος: Γόνιμα στοιχεία στη σκέψη του Μάρξ…

Ο Μαρξ έβλεπε την αστική τάξη, την μπουρζουαζία, ως το τελευταίο προπύργιο της ταξικής κοινωνίας. Προσπάθησε μέσα από την χρήση εννοιών της πολιτικής οικονομίας να αναλύσει το φαινόμενο της καπιταλιστικής οικονομίας. Ο εργάτης πουλά στους καπιταλιστές την εργατική του δύναμη και για αυτό αμείβεται με έναν μισθό. Η διαφορά μεταξύ της πραγματικά παραγόμενης αξίας και του μισθού που τελικά λαμβάνει ο εργάτης αποτελεί, σύμφωνα με τη θεωρία του Μαρξ, τη λεγόμενη υπεραξία. Στο καπιταλιστικό σύστημα ο εργοδότης προσπαθεί να κρατήσει τον μισθό χαμηλά ούτως ώστε να μεγιστοποιήσει την υπεραξία..

Ακριβώς σε αυτό το σημείο ο Μαρξ εντοπίζει την πεμπτουσία του καπιταλισμού. Ο καπιταλισμός διατηρείται και εξελίσσεται μέσα από τη συνεχιζόμενη και ανεξέλεγκτη παραγωγή υπεραξίας. Η υπεραξία με τη σειρά της συνεπάγεται την εκμετάλλευση του εργαζομένου. Αυτή η εκμετάλλευση όμως της εργατικής τάξης αποτελεί, κατά τον Μαρξ, το έναυσμα για την αφύπνιση και εν τέλει την επανάστασή της.

Χάρης Βλάδος: Χρονια πολλα θειε Μαρξ …

Μέχρι σήμερα οι ιδέες του Μαρξ διχάζουν. Για τον Μπερντ Τσίζεμερ, δημοσιογράφο και πρώην αρχισυντάκτη της οικονομικής εφημερίδας Handelsblatt, το λάθος του Μαρξ ήταν ότι θεώρησε την εργασία ως τη μόνη πηγή αξίας στο καπιταλιστικό σύστημα, ενώ στην πράξη ο καπιταλισμός δεν μπορεί να λειτουργήσει πατώντας μόνο πάνω στην εκμετάλλευση των εργαζομένων αλλά βασιζόμενος στην καινοτομία, την επιχειρηματικότητα, την τεχνική πρόοδο.

Επίσης κάποιες από τις προβλέψεις του Μαρξ για το μέλλον του καπιταλισμού δεν επαληθεύθηκαν..

Για παράδειγμα η εκβιομηχάνιση και διαρκής τεχνολογική εξέλιξη συνέβαλαν στην συνεχή μείωση του κόστους παραγωγής αλλά και στην σύντμηση των ωραρίων εργασίας..

Σύμφωνα επίσης με τον Κροάτη φιλόσοφο και πολιτειολόγο Ζάρκο Πουχόφκσι, σε αντίθεση με τις προβλέψεις του Μαρξ, ο καπιταλισμός τελικά απεδείχθη αρκετά προσαρμοστικός στις νέες εξελίξεις..

Επίσης με την πάροδο των χρόνων δημιουργήθηκε και μια κουλτούρα «ελεύθερου χρόνου» για τους εργαζόμενους, κάτι που ήταν αδιανόητο για τον Μαρξ.

Χάρης Βλάδος: Γόνιμα στοιχεία στη σκέψη του Μάρξ…


Πηγή Deutsche Welle