Τον πέμπτο αιώνα π.Χ., ο Έλληνας ιστορικός Ηρόδοτος επισκέφθηκε την Αίγυπτο και έγραψε για ασυνήθιστα ποταμόπλοια στο Νείλο. Είκοσι τρεις γραμμές της ιστορίας του , η πρώτη μεγάλη ιστορική καταγραφή του αρχαίου κόσμου, αφιερώνεται στην περίπλοκη περιγραφή της κατασκευής των ποταμόπλοιων.
Για αιώνες, μελετητές αμφισβητούσαν τις καταγραφές του, επειδή δεν υπήρχαν αρχαιολογικά στοιχεία ότι υπήρξαν ποτέ τέτοια πλοία. Τώρα υπάρχει. Ένα “καταπληκτικά συντηρημένο” ναυάγιο στα νερά γύρω από το βυθισμένο λιμάνι της Θώνης-Ηρακλείου (Ηράκλειον Αιγύπτου) αποκάλυψε πόσο ακριβής ήταν ο ιστορικός.
“Δεν πιστεύαμε, μέχρι που ανακαλύψαμε το ναυάγιο αυτό και συνειδητοποιήσαμε ότι ο Ηρόδοτος είχε δίκιο”, δήλωσε ο Δρ Damian Robinson, διευθυντής του κέντρου ναυτικής αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης , ο οποίος δημοσιεύει τα ευρήματα της ανασκαφής. “Αυτό που περιγράφει ο Ηρόδοτος ήταν αυτό που είδαμε”.
Το 450 π.Χ. ο Ηρόδοτος παρακολούθησε την κατασκευή ενός ποταμόπλοιου. Περιέγραψε με ακρίβεια ότι ακριβώς είδε.
Ο Ρόμπινσον είπε ότι οι προηγούμενοι μελετητές “είχαν κάνει κάποια λάθη” προσπαθώντας να ερμηνεύσουν το κείμενο χωρίς αρχαιολογικά στοιχεία. “Είναι ένα από αυτά τα αινιγματικά κομμάτια. Οι μελετητές έχουν υποστηρίξει, ακριβώς τι σημαίνει, για όσο διάστημα έχουμε σκεφτεί τα σκάφη με αυτόν τον επιστημονικό τρόπο”, είπε.
Αλλά η ανασκαφή του λεγόμενου Πλοίου 17 έχει αποκαλύψει ένα τεράστιο κύτος σε σχήμα ημισελήνου και έναν προηγουμένως άτυπο τύπο κατασκευής που περιλαμβάνει χοντρές σανίδες συναρμολογημένα με τενόνια – όπως παρατηρεί ο Ηρόδοτος – περιγράφοντας ένα ελαφρώς μικρότερο σκάφος.
Αρχικά με μήκος έως 28 μέτρα, είναι ένα από τα πρώτα αρχαία αιγυπτιακά εμπορικά σκάφη που έχουν βρεθεί ποτέ.
Ο Ρόμπινσον πρόσθεσε: “Ο Ηρόδοτος περιγράφει τα σκάφη … Κανείς δεν ήξερε πραγματικά τι σήμαινε … Η δομή αυτή δεν έχει εμφανιστεί ποτέ αρχαιολογικά πριν … Τότε ανακαλύψαμε αυτή τη μορφή κατασκευής σε αυτό το συγκεκριμένο σκάφος και είναι απολύτως αυτό που έλεγε ο Ηρόδοτος”.
Περίπου το 70% του σκάφους έχει επιβιώσει, καλά διατηρημένο στο βυθό του Νείλου.
Ο Ρόμπινσον δήλωσε: “Εδώ έχουμε μια εντελώς μοναδική μορφή κατασκευής, που δεν βλέπουμε πουθενά αλλού “.
Ο Alexander Belov, του οποίου το βιβλίο για το ναυάγιο, “Ship 17: a Baris from Thonis-Heracleion” , δημοσιεύεται αυτό το μήνα, δείχνει ότι η ναυτική αρχιτεκτονική του ναυαγίου είναι τόσο κοντά στην περιγραφή του Ηρόδοτου, που θα μπορούσε να έχει κατασκευαστεί στο ίδιο το ναυπηγείο που επισκέφτηκε. Η ανάλυση από λέξη σε λέξη του κειμένου του καταδεικνύει ότι σχεδόν κάθε λεπτομέρεια αντιστοιχεί “ακριβώς στα αποδεικτικά στοιχεία”.
