“ Η κεντρική προβληματική εστιάζεται στην μελέτη της στενής εξελικτικής διασύνδεσης των τριών θεμελιωδών διαστάσεων/πυλώνων δόμησης της πραγματικότητας που ζούμε, σε όλα τα επίπεδα της: Στο επίπεδο της παγκόσμιας κρίσης, στο επίπεδο της καινοτομίας και στο επίπεδο της διαχείρισης της αλλαγής, που απαιτείται και επιβάλλεται.
Συγκεκριμένα, πρόκειται για διαστάσεις της πραγματικότητας που, εντελώς λανθασμένα σύμφωνα με την οπτική μου, εξετάζονται στην σύγχρονη βιβλιογραφία, σχεδόν πάντα, ως να είναι μεταξύ τους ασύνδετες, ανεξάρτητες και εξηγητικά αυτάρκεις στην νοηματική αυτονομία τους. Η αποτελεσματική θεώρηση τους, όμως, εκτιμώ πως βρίσκεται ακριβώς στον αντίποδα αυτής της διασπαστικής λογικής.
Στην πράξη, εκτιμώ πως είναι αναλυτικά άστοχο και συνθετικά άκαρπο να προσπαθήσεις να προσεγγίσεις οποιαδήποτε από αυτές τις διαστάσεις εν τη απουσία των άλλων δυο: Δεν μπορείς ποτέ να κατανοήσεις ολοκληρωμένα καμία τους εξετάζοντας την ξεχωριστά από τι άλλες δυο και ο μόνος τρόπος για να τις εννοήσεις όλες, στο βάθος τους, είναι να τις μελετήσεις την στενή εξελικτική διαπλοκή τους.
Αλλά, ας ξεκινήσουμε από τους βασικούς ορισμούς αυτών των τριών εννοιών
Με την απλούστερη δυνατή διατύπωση, μπορούμε να πούμε πως η παγκόσμια κρίση είναι η φάση εκείνη του πλανητικής έκτασης, πλέον, κοινωνικοοικονομικού «παιχνιδιού» -και σε όλες τις λειτουργικές διαστάσεις του- όπου η ισόρροπη, υγιής και απρόσκοπτη αναπαραγωγή του τίθεται εν αμφιβόλω, όχι επιφανειακά και σποραδικά, αλλά δομικά και σε συστημικούς όρους.
Όλο και περισσότεροι «παίκτες» του αποτυγχάνουν να επιτύχουν τους στόχους και να καλύψουν τις προσδοκίες τους, όλο και περισσότερο η επιβίωση και η ανάπτυξη τους αμφισβητείται στην πράξη, όλο και περισσότερο οι «συμπεριφορές» τους αποδεικνύονται ανεπαρκείς και αναποτελεσματικές στο πεδίο δράσης τους και όλο και περισσότερο οι προσπάθειες ερμηνείας του παρόντος και πρόβλεψης του μέλλοντος τους οδηγούνται σε βαριές αστοχίες.
Με δυο λόγια, η παγκόσμια κρίση είναι η εποχή όπου, σε κάθε γωνιά του πλανήτη και σε έναν διευρυνόμενο αριθμό περιπτώσεων και καταστάσεων, παλαιά προβλήματα δείχνουν να επανέρχονται και να επανοξύνονται και νέα αναδύονται και εξαπλώνονται ραγδαία, χωρίς να καθίσταται εφικτό να βρεθούν και να εφαρμοστούν αποτελεσματικές, βιώσιμες και γενικευμένες λύσεις μακρόπνοης αντιμετώπισης τους, σε συνολική κλίμακα. Η παγκόσμια κρίση είναι λοιπόν, συγχρόνως, η περίοδος της βαθιάς ανατροπής αλλά και του αναπροσανατολισμού του συνολικού συστήματος, είναι η στιγμή του επιθανάτιου ρόγχου του «παλιού» αλλά και της εναγώνιας προσπάθειας του «νέου» να γεννηθεί και να επιβληθεί…
Γιατί η παγκόσμια κρίση μονάχα τότε ξεπερνιέται και παύει: Μονάχα όταν το «νέο» εγκαθίσταται βιώσιμα, αναπτύσσεται και κυριαρχεί, ανοίγοντας μια νέα εποχή συνολικής σχετικής ισορροπίας, επαρκούς σταθερότητας, λελογισμένης βεβαιότητας και ικανοποιητικής ευμάρειας.
Μα τι σημαίνει , τελικά, «νέο»;
«Νέο» στην προσέγγιση μας είναι αυτό που γεννά η καινοτομία. Κάθε είδους «νέο». Σε κάθε επίπεδο. Σε κάθε λειτουργία. Σε κάθε χώρο. Και καινοτομία, απλά, δεν είναι τίποτα άλλο, στην ουσία της, από την εφαρμογή νέων τρόπων λύσης, σε παλιότερα ή νέα προβλήματα, τρόπων πιο αποτελεσματικών, πιο αποδοτικών, πιο «κερδοφόρων», με την ευρεία έννοια. Να και γιατί η έννοια της παγκόσμιας κρίσης και της καινοτομίας είναι ουσιωδώς συμφυείς.
Η κρίση τρέφεται, υφίσταται και αναπαράγεται από την απουσία της αποτελεσματικής καινοτομίας και η αποτελεσματική καινοτομία είναι η μόνη επαρκής διέξοδος για το δομικό και μακρόπνοο ξεπέρασμα της ίδιας της κρίσης.
Το γέννημα της καινοτομίας, λοιπόν, αυτό το «νέο» κάθε μορφής και εμβέλειας, είναι το απαραίτητο «ξίφος» τελικά που θανατώνει το «παλαιό καθεστώς» και μας απαλλάσσει οριστικά από τους σπασμούς και τις οδύνες της «επιθανάτιας αγωνίας» του: Δηλαδή, από την ίδια την κρίση.
Και είναι αλήθεια πως αυτό το «νέο», μέσα στην πορεία της παγκόσμιας. ιστορίας, συχνά δείχνει να καθυστερεί πολύ και η εποχή των άκαρπων αποπειρών υπέρβασης του παρελθόντος όπως και των ατελέσφορων ενδιάμεσων «τερατογενέσεων» να τραβά απογοητευτικά σε μάκρος.
Αλλά πως αυτό το «νέο» έρχεται, τελικά;
Ως δια μαγείας;
Ως αποτέλεσμα μιας, απροσπέλαστης στην ανθρώπινη παρέμβαση, ευτυχούς συγκυρίας;
Ως ο «από μηχανής θεός»;
Δεν το νομίζουμε. Το «νέο», η καινοτομία φαίνεται πως είναι απλώς ο «καρπός ενός δέντρου»: του «δέντρου» της διαχείρισης της αλλαγής. Της μεθόδου που επιλέγουμε, δηλαδή, λιγότερο ή περισσότερο και συνειδητά και έλλογα, στο να αντιλαμβανόμαστε, να αντλούμε, να συνδυάζουμε, να κατευθύνουμε, να συντονίζουμε και να ελέγχουμε, σε κάθε επίπεδο της οργανωμένης ζωής μας, τους πόρους και τις δυνάμεις μας με σκοπό το να ανταπεξερχόμαστε στις μεταβαλλόμενες απαιτήσεις του περιβάλλοντος μας.
Με απλά λόγια, η διαχείριση της αλλαγής είναι το οργανικό σύνολο των σκέψεων και των δράσεων μας, των μηχανισμών και των μεθοδολογιών που αναπτύσσουμε, λιγότερο ή περισσότερο οργανωμένα και συστηματικά, και το οποίο μας επιτρέπει -ή όχι…- να προσαρμοζόμαστε αποτελεσματικά -ή όχι…- στην αέναη ροή της αλλαγής.
Και όταν αυτή η ροή γίνεται εκρηκτική -στην κρίση, δηλαδή- αυτή η ικανότητα μας είναι η αναγκαία και απαραίτητη βάση που μας επιτρέπει –ή όχι…- την αποτελεσματική καινοτομία. Χωρίς αποτελεσματική διαχείριση αλλαγής, λοιπόν, η καινοτομία αργεί, οι προσπάθειες υπέρβασης του «παλαιού» πελαγοδρομούν, οι «τερατογενέσεις» αναπαράγονται, η κρίση διαιωνίζεται…
Για αυτό ακριβώς τον λόγο, η διαχείριση της αλλαγής δεν είναι συνδεδεμένη μονάχα με την σφαίρα της καινοτομίας αλλά είναι πάντοτε στενά δεμένη και με την ίδια την δυναμική της κρίσης: Η κρίση είναι αυτή που προσδιορίζει τις ειδικές απαιτήσεις της υπέρβασης της και θέτει τα όρια των δυνατοτήτων αλλά και τον πήχη της επιτυχίας σε όλους τους μηχανισμούς διαχείρισης της αλλαγής, σε όλες τις εποχές.
Ιδού, λοιπόν, ο εξηγητικός κινητήρας αυτού του πονήματος:
Τρείς αδιαίρετες σφαίρες της πραγματικότητας, σε εξελικτικό συμπροσδιορισμό και συνύπαρξη. Τρεις δυναμικές διαστάσεις στην καρδιά του σύγχρονου δύσκολου και αβέβαιου κόσμου μας. “
