Στις μέρες μας, η ανάγκη εξωστρέφειας της οικονομίας μας συζητείται, όλο και περισσότερο. Το τι ακριβώς σημαίνει αυτή η έννοια και το τι περιλαμβάνει, είναι ζητήματα που παραμένουν, όμως, αρκετά σκιώδη ακόμα και σήμερα, στην Ελλάδα.
Εν τούτοις, το βασικό περιεχόμενο της έννοιας είναι απλό. Η εξωστρέφεια ενός οποιουδήποτε φορέα δράσης –ατόμου, επιχείρησης, κλάδου δραστηριότητας– αφορά την τάση που αυτός υλοποιεί ενεργώντας προς «τα έξω», προς «το εξωτερικό» του.
Δημιουργική Εξωστρέφεια μέσα στην μετεξελισσόμενη Παγκοσμιοποίηση: Η μοναδική μακρόπνοη διέξοδος από την κρίση, για την Οικονομία και την Κοινωνία μας… – Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΠΑΡΑΓΩΓΗ- ΧΡΗΜΑ PLUS στις 3/11/2012
“Είναι αλήθεια πως αρκετά πράγματα τα είχαμε γράψει “ιδιαιτέρως έγκαιρα”… Δεν εισακουστήκαμε επαρκώς… Ας εισακουστούμε, τουλάχιστον τώρα…”
Το ζήτημα αυτό δεν είναι, απλώς, θέμα εξαγωγών, θέμα εμπορικού ισοζυγίου ή ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών: είναι ένα θέμα πολύ πιο πλατύ και πολύ πιο πολύπλοκο. Είναι, τελικά, ένα θέμα που ακουμπά το εθνικό αναπτυξιακό μοντέλο μας, σε κάθε δομική και λειτουργική πτυχή του. Βέβαια, δεν πρέπει να προκαλεί εντύπωση και το γιατί η αναζήτηση εξωστρέφειας αποκτά, σήμερα, τέτοια κρισιμότητα για την οικονομία μας. Δεν είναι τόσο το ασύλληπτο δημόσιο χρέος μας, δεν είναι ο ατσαλένιος φαύλος κύκλος της ύφεσης στον οποίο έχουμε περιπέσει.
Η βιώσιμη εξωστρέφεια αποκτά τέτοια κρίσιμη σημασία, κυρίως, γιατί τόσα χρόνια λειτουργήσαμε σαν «να την είχαμε ξεχάσει». Ή, σωστότερα, σαν να είχαμε ασπαστεί άκριτα ένα θνησιγενές και αδιέξοδο «περιεχόμενο» της, μέσα σε ένα γενικότερο καθεστώς «νοηματικής αφασίας» σε σχέση με την περιβάλλουσα δυναμική της παγκοσμιοποίησης.
Κι εδώ εκτιμώ πως βρίσκεται η «βαθιά ρίζα του κακού», που σήμερα πληρώνουμε αδρά ως κοινωνικοοικονομικό σύστημα.
Η Παγκοσμιοποίηση
Δεν χωρά αμφιβολία πως η παγκοσμιοποίηση, στις περισσότερες δημόσιες συζητήσεις στην Ελλάδα, εδώ και χρόνια, είχε καταντήσει, απλώς, ένα εύκολο όσο και αγκυλωμένο λεκτικό «πολιτικο-ιδεολογικό» φληνάφημα.Δημιουργική Εξωστρέφεια μέσα στην μετεξελισσόμενη Παγκοσμιοποίηση: Η μοναδική μακρόπνοη διέξοδος από την κρίση, για την Οικονομία και την Κοινωνία μας…
Είτε έτσι, είτε αλλιώς, δηλαδή, την «αφομοιώσαμε» ως κοινωνία εντελώς μοιρολατρικά –όπως και τόσα άλλα, άλλωστε- ως μια δήθεν στατική κατάσταση που μας καθήλωνε, εκ των πραγμάτων, σε μια «επιβεβλημένη» παθητικότητα. Σε αυτόν τον ψοφοδεή προσανατολισμό –υμνητικό ή αφοριστικό, το ίδιο– φτάσαμε εδώ που φτάσαμε. Δεν θελήσαμε να καταλάβουμε πως η παγκοσμιοποίηση ήταν και παραμένει ένα ιδιαιτέρως σύνθετο και απρόβλεπτο «παιχνίδι» το οποίο δε μας επέτρεπε -και συνεχίζει να μην μας επιτρέπει- να καλυπτόμαστε ατιμώρητα πίσω από την προχειρότητα, το ραχάτι, την παραδοσιακή αναβλητικότητα και την πολλαπλή αναποφασιστικότητα μας: είτε ως μονάδες, είτε ως κοινωνικοοικονομικό σύνολο, μέσα της.
Και καθώς «αρνηθήκαμε» να κατανοήσουμε την απαιτητική δυναμική της παγκοσμιοποίησης και να απαντήσουμε ως κοινωνικοοικονομικό σύστημα στην πράξη με υπεύθυνο, συστηματικό, δημιουργικό και έξυπνο τρόπο, σήμερα την «πληρώνουμε»: και θα την «πληρώνουμε», κατά τα φαινόμενα, όλο και πιο ακριβά.
Περί Εξωστρέφειας
Τελικώς, σ’ αυτήν την σαθρή αντιληπτική βάση, χτίσαμε, καλλιεργήσαμε και αναπαραγάγαμε ως οικονομία και κοινωνία μια κατάσταση μονόπλευρης, ανισόρροπης, αναξιοκρατικής, ελλειμματικής, αδιέξοδης και αυτοκτονικής ψευτο-εξωστρέφειας.
- «Εξωστρέφεια μαλθακότητας και μαϊμουδισμού» εκφρασμένη ως μαζική κατανάλωση προϊόντων του «ξένου προχωρημένου καπιταλισμού» (από τα πανάκριβα τζιπάκια, ως τα κινέζικα γκατζετάκια) με «εισαγόμενα», δημόσια και ιδιωτικά, δανεικά.
- «Εξωστρέφεια φανφαρόνικη» ως εκδήλωση «μεγαλείου» (απ’ την «χρυσή» Ολυμπιάδα, ως τις «σταυροφορίες» της Eurovision και των «θανατηφόρων» -κυρίως για την οικονομία μας- εισαγόμενων οπλικών συστημάτων) και πάλι με δανεικά.
- «Εξωστρέφεια φυγοπονίας» ως άτακτη υποχώρηση από τις προτεραιότητες της εθνικής μας παραγωγής (από τις εσπευσμένες και συχνά εντελώς ασυνάρτητες και τυχοδιωκτικές μετεγκαταστάσεις των επιχειρήσεων μας στα Βαλκάνια, ως την «μαύρη απασχόληση» των έρημων μεταναστών), όλα και πάντα, με την «καβάτζα» των δανεικών.
Ας το πάρουμε απόφαση, ως κοινωνικοοικονομικό σύστημα, μια και καλή.
Έχουμε ανάγκη από μια νέα, συστηματική και μακρόπνοη, επιτέλους, εξωστρέφεια.
- Εξωστρέφεια, που θα καταφέρνει να διαχέει στον τόπο τις νέες επιτεύξεις της γνώσης, της επιστήμης και της τεχνικής του σύγχρονου κόσμου και θα οδηγεί στην συνεκτική τους αφομοίωση στον εθνικό παραγωγικό μας ιστό, με γονιμότητα, με οξυδέρκεια και αληθινά προοδευτικό πνεύμα.
- Εξωστρέφεια, ως αποτελεσματική έκφραση νέων συνδυασμών επί των σύγχρονων στρατηγικών, τεχνολογικών και διαχειριστικών δεδομένων του πλανήτη μας.
- Εξωστρέφεια, με εξαγωγές και διεθνείς δραστηριοποιήσεις υψηλής ποιότητας και προστιθέμενης αξίας, ως απόληξη της συστηματικής καινοτομικής προσπάθειας των επιχειρήσεων μας.
- Εξωστρέφεια, ως προϊόν της συνεχούς προσπάθειας του υπεύθυνου, όλο και καλύτερα εκπαιδευμένου, Έλληνα παραγωγού: εργαζόμενου και επιχειρηματία.
- Εξωστρέφεια, τελικά, ως γέννημα αλλά και ως μήτρα της ιδιαίτερης κοινωνικοοικονομικής δημιουργικότητας μας.
Το βιβλίο αποτελεί μια συλλογή από άρθρα, συνεντεύξεις, ομιλίες και εισηγήσεις του Χάρη Βλάδου, που πραγματοποιήθηκαν την πενταετία της κρίσης, 2009-2014. – μιας βαθιάς κρίσης μετασχηματισμού της οικονομίας και της κοινωνίας μας, άλλοτε εκκωφαντικής στις εκδιπλώσεις και τα αποτελέσματα της, άλλοτε υπόγειας, σιωπηλής και αδιόρατης που ακόμα δεν έχει ολοκληρώσει τον ανατρεπτικό κύκλο της…Αυτή η συλλογή δεν ισχυρίζεται πως καλύπτει θεματικά το «όλον» της κρίσης που διάγουμε. Είναι σαφώς εστιασμένη στις βασικές οικονομικές συνιστώσες της και στα άμεσα παράγωγά τους, σε κοινωνικοπολιτικούς όρους. Τρεις είναι οι βασικές θεματικές/προβληματικές που ακουμπά και, κατ’ αναλογία, με αντίστοιχη λογική δομούνται και οι τρεις οι ενότητες αυτού του βιβλίου: η προβληματική της παγκόσμιας αναδιάρθρωσης και η σύνδεσή της με την ελληνική κρίση, η προβληματική της επιχειρηματικής προσαρμοστικότητας και της καινοτομίας και η προβληματική των αναζητούμενων νέων κατευθύνσεων στην οικονομική μας πολιτική, με σκοπό την ταχύτερη και όσο το δυνατόν λιγότερο οδυνηρή έξοδο της κοινωνίας μας από αυτήν την κρίση.
Τα κείμενα που περιλαμβάνονται δεν χαρακτηρίζονται από αυστηρά «τεχνικό» ύφος. Είναι, αντίθετα, προσβάσιμα στον μέσο αναγνώστη και αναδεικνύουν την οπτική του συγγραφέα ως οικονομολόγου, πανεπιστημιακού δασκάλου και ερευνητή.
