Η ποιητική πλευρά του ζωγράφου Φαίδωνα Αναστασιάδη

«Μόνος αντίκρυ στον απέραντο ουρανό
ενάντια στην Άγνοια, τον ανήξερο καταστροφέα
ελπίζοντας στην γαλήνη ή σε ένα καλό θάνατο
θα ερμηνεύσω ένα χαμόγελο
για να μπορώ να αντέχω»

5/9/1998, Φαίδων

Απλά Φαίδων… Ούτε επίθετο ούτε υπερβολές και ένα ποίημα με τόσες εικόνες. Ζωγράφος και ποιητής, ένας άντρας που «κάρπισε πριν να προλάβει να ανθίσει» και έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 31 έτους, προτού ξεδιπλώσει το ταλέντο του και ωριμάσει καλλιτεχνικά.

Διάβασα για πρώτη φορά το παραπάνω ποίημα στην Έκθεση «Συναντήσεις: Εκλεκτικές Συγγένειες με την τέχνη του Φαίδωνα Αναστασιάδη», στο Τελλόγλειο Ίδρυμα το 2012 και από τότε έχει χαραχθεί στο μυαλό μου. Κυρίως γιατί είχα πάει σε μια έκθεση ζωγραφικής και, τελικά, το πρώτο δημιούργημα που με συνεπήρε ήταν ένα ποίημα.

Όταν το γκούγκλαρα το ποίημα στο σπίτι, δε βρέθηκαν αποτελέσματα. Έτσι, όπως συχνά κάνω με όσα πράγματα με εντυπωσιάζουν και δεν έχουν λάβει δημοσιότητα στο ίντερνετ, δακτυλογράφησα τα όμορφα και ρυθμικά λόγια του, όπως τα είχα σημειώσει στο τετράδιό μου.

Η Έκθεση στο Τελλόγλειο ήταν έργα άλλων δημιουργών οι οποίο βασίστηκαν στους πίνακες και την ποίηση του Φαίδωνα Αναστασιάδη, σε μια μορφή καλλιτεχνικού διαλόγου.

Στο άκαρπο γκουγκλάρισμα που προανέφερα, μπορεί να μην βρήκα online το συγκεκριμένο ποίημά του, αλλά βρήκα ένα απόσπασμα από το ημερολόγιό του στο οποίο γράφει: «Θέλω να προλάβω, να προφτάσω, να προχωρήσω στο βάθος. Να τρέχει η ζωγραφική στα τοπία, στα αντικείμενα. Να τρέχει το χρώμα να προλάβει μορφές, αντικείμενα, τοπία. Το χρώμα σε κίνηση. Το χρώμα που κάνει ένα τοπίο, το ίδιο όπως και ένα αντικείμενο να ακούγεται μουσική. Κίνηση, ρυθμός, παλμός…».

Κατάλαβα, τότε, ότι αυτό που με τραβάει περισσότερο στους στίχους του, δεν είναι καμία πρωτοτυπία ή κάτι το καινούριο και εξεζητημένο. Με ελκύει το γεγονός ότι τα λόγια του είναι απλά και έχουν έντονες εικόνες, τόσο έντονες που μοιάζει σαν να ζωγραφίζει με τις λέξεις του.

Παράλληλα, η συχνή και άφοβη χρήση λέξεων, όπως ο θάνατος, δείχνει να είναι συμβιβασμένος με τέτοιες έννοιες και καταστάσεις. Ο έρωτας και ο θάνατος είναι οι δύο οριακές καταστάσεις που ερεθίζουν τη σκέψη μας. Και, γνωρίζοντας τη σύντομη βιογραφία του Αναστασιάδη, όλο αυτό το παιχνίδι με τις λέξεις παίρνει μια ιδεώδη διάσταση, κάτι που θυμίζει παραδοσιακό γαλλικό ρομαντισμό.

Αν αποδεχτούμε τα λεγόμενα του Picasso, δηλαδή ότι «το ημερολόγιο ενός καλλιτέχνη είναι τα δημιουργήματά του», τότε ο Φαίδων Αναστασιάδης φαίνεται να είχε αποδεχτεί την ιδέα του ανθρώπινου χαμού («ελπίζοντας στην γαλήνη ή σε ένα καλό θάνατο» – 1998) πολύ πριν μπει η τελεία στη ζωή του (2001).

Παραθέτω και ολόκληρο το ποίημά του:

«Μόνος αντίκρυ στον απέραντο ουρανό
ενάντια στην Άγνοια, τον ανήξερο καταστροφέα
ελπίζοντας στην γαλήνη ή σε ένα καλό θάνατο
θα ερμηνεύσω ένα χαμόγελο
για να μπορώ να αντέχω.

Δύναμή μου η θέληση
να υπερβώ τα όρια του φόβου
να αντικρύσω τον τρόμο.
Πίστη μου, η επιθυμία του ανθρώπου,
να νιώσω την αλήθεια.
Ταξίδι μου η αναζήτηση της πηγής,
η επιστροφή στην πραγματική
διάσταση της ύπαρξης.
Με το κλειδί της αντοχής
θα ξεκλειδώσω τη μικρή λευκή
σφαίρα που έχω βυθισμένη
στην καρδιά μου.
Τότε θα υπάρξει ελευθερία
να κινούμαι άφοβα και
να κοιμάμαι ήσυχα.
Ακόμη μόνος απέναντι στον
απέραντο ουρανό
φίλος, όμως, πια με τη μοναχικότητα αυτή»

21/3/2012