Κοιτάξτε και τα περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου
Έχετε χάσει τον έλεγχο στα προσωπικά σας οικονομικά; Δεν είστε οι μόνοι.
Η κυβέρνησή σας έχει επίσης χάσει συχνά τον έλεγχο στα οικονομικά της.
Παρόλο που διατηρεί στενές καρτέλες για το χρέος, είναι λιγότερο σαφές για το πόσα κατέχει: τα περιουσιακά της στοιχεία.
Πράγματα όπως δρόμοι, γέφυρες και σωλήνες αποχέτευσης αποτελούν περιουσιακά στοιχεία για μια χώρα, καθώς και τα χρήματα που έχουν οι κυβερνήσεις στην τράπεζα, οι οικονομικές τους επενδύσεις και οι πληρωμές που τους οφείλουν τα άτομα και οι επιχειρήσεις.
Τα αποθέματα φυσικών πόρων στο έδαφος είναι επίσης μέρος των περιουσιακών στοιχείων, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό για χώρες πλούσιες σε φυσικούς πόρους όπως η Νιγηρία και η Νορβηγία. Ωστόσο, τα περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνουν επίσης κρατικές επιχειρήσεις όπως οι δημόσιες τράπεζες και, σε πολλές χώρες, επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας όπως οι δημόσιες επιχειρήσεις ηλεκτρισμού και νερού.
Ο πίνακας από το Fiscal Monitor του ΔΝΤ (Οκτώβριος του 2018) αναλύει τον δημόσιο πλούτο χρησιμοποιώντας δεδομένα του 2016 για 31 χώρες – από τη Γκάμπια, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ιαπωνία, την Τουρκία, τη Βραζιλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Κίνα, για να αναφέρουμε μερικές. Το ενεργητικό τους (τα περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου) ανέρχεται σε 101 τρισεκατομμύρια δολάρια ή 219% του ΑΕΠ.
Ποιος κατέχει και τι
Ας δούμε στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η έρευνα δείχνει πώς ο ισολογισμός τoy διευρύνθηκε μαζικά κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, όταν η κυβέρνηση αποφάσισε τη διάσωση αρκετών μεγάλων ιδιωτικών τραπεζών. Αυτή η διάσωση συνέβαλε ουσιαστικά στην αύξηση του καθαρού χρέους του δημόσιου τομέα του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο είναι το συνολικό ποσό του χρέους μείον τα διαθέσιμα της κυβέρνησης.
Στη συνέχεια, υπάρχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, των οποίων ο ισολογισμός του δημόσιου τομέα παρουσιάζει μεγάλα περιουσιακά στοιχεία. Τα περισσότερα από αυτά κρατούνται σε συνταξιοδοτικά ταμεία και σε επιχειρήσεις που χρηματοδοτούνται από την κυβέρνηση. Ο δημοσιονομικός έλεγχος τα περιλαμβάνει στον ισολογισμό και δείχνει ότι η ύφεση των ΗΠΑ θα έβλαπτε την καθαρή αξία – την αξία των περιουσιακών στοιχείων μείον τις υποχρεώσεις – του ΑΕΠ κατά περίπου 26% κάτω από συνθήκες πίεσης.
Η Ιαπωνία είναι μια ενδιαφέρουσα περίπτωση, όπου το ακαθάριστο δημόσιο χρέος ανερχόταν στο 283% του ΑΕΠ στο τέλος του 2017. Ωστόσο, άλλα τμήματα του δημόσιου τομέα κατέχουν το ήμισυ αυτού του χρέους. Ο ιδιωτικός τομέας κατέχει μικρότερο, αλλά ακόμη σημαντικό μέγεθος δημόσιου χρέους, το οποίο ανέρχεται σε 134% του ΑΕΠ.
Βελτίωση της ανθεκτικότητας
Γενικότερα, η έρευνα καταδεικνύει ότι τα περιουσιακά στοιχεία του δημόσιου τομέα θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως ένα ρυθμιστικό στοιχείο που επιτρέπει στις κυβερνήσεις με υψηλό δημόσιο πλούτο να αντιμετωπίζουν τις περιόδους ύφεσης καλύτερα από εκείνες με χαμηλό δημόσιο πλούτο. Ισχυρότεροι ισολογισμοί – μια κατάσταση για το τι χρωστούν και τι κατέχουν σε δεδομένο χρονικό σημείο – επιτρέπουν στις κυβερνήσεις να αυξήσουν τις δαπάνες τους σε μια ύφεση.
Είναι εφικτό για όλους
Όλες οι κυβερνήσεις μπορούν να διαχειριστούν καλύτερα τους πόρους τους. Θα πρέπει να αρχίσουν με τη συγκέντρωση δεδομένων για να παρουσιάσουν μια εκτίμηση των περιουσιακών στοιχείων, των υποχρεώσεων και του πλούτου του δημόσιου τομέα. Με τον καιρό, τα καλύτερα λογιστικά και στατιστικά στοιχεία μπορούν να βελτιώσουν την ακρίβεια αυτών των εκτιμήσεων. Οι κυβερνήσεις μπορούν να τις χρησιμοποιήσουν για να πραγματοποιήσουν βασικά σενάρια κινδύνου ισολογισμού και πολιτικής ανάλυσης (basic balance sheet risk and policy analysis), χρησιμοποιώντας το πλαίσιο που παρουσιάζεται στην παρούσα έκθεση.
Μόλις οι κυβερνήσεις ολοκληρώσουν αυτή την άσκηση, θα μπορέσουν να δείξουν στους πολίτες τους το πλήρες εύρος αυτού που τους ανήκουν και οφείλουν και να χρησιμοποιήσουν καλύτερα τον δημόσιο πλούτο για να ανταποκριθούν στους οικονομικούς και κοινωνικούς στόχους της κοινωνίας.
Πηγή: International Monetary Fund Blog