Σταμάτησε να μιλάει. Πήρε την κούπα με το κώνειο και άρχισε να πίνει αργά και ήρεμα.
Οι περισσότεροι από εμάς, μέχρι εκείνη τη στιγμή, είχαμε κατορθώσει να συγκρατήσουμε τα δάκρυά μας,
αλλά όταν τον είδαμε να πίνει το δηλητήριο, ολόκληρη την κούπα, μέχρι τη τελευταία σταγόνα δεν αντέξαμε άλλο.

Χωρίς να το θέλω άρχισαν να τρέχουν τα δάκρυά μου ασυγκράτητα.
Πήρα το μανδύα μου και κάλυψα το πρόσωπο μου για να μπορώ να κλάψω ελεύθερα.
Δεν έκλαιγα γι’ αυτόν. Έκλαιγα για μένα. Γιατί θα τον έχανα.

Τότε κατάλαβα ότι ο Κρίτων είχε ήδη σηκωθεί και βγει από το δωμάτιο γιατί
κι αυτός δεν μπορούσε να συγκρατήσει τα δάκρυά του.

Ο Απολλόδωρος έκλαιγε εδώ και πολύ ώρα. Ήταν αδύνατον να σταματήσει.
Ξαφνικά έβγαλε μια κραυγή, έναν λυγμό γεμάτο πόνο.
Και τότε όλοι μας, εκτός από τον Σωκράτη, ξεσπάσαμε σε κλάματα.

Ο Σωκράτης μας κοίταξε αυστηρά και είπε:

«Τι συμπεριφορά είναι αυτή, δεν σας αναγνωρίζω!
Έδιωξα τις γυναίκες για να αποφύγω τέτοιου είδους σκηνές.
Γιατί έχω ακούσει ότι είναι καλύτερο να πεθάνεις σιωπηλά και ήσυχα.
Σας παρακαλώ ηρεμήστε, δείξτε λίγο θάρρος!»

Μόλις τον ακούσαμε, ντραπήκαμε και συγκρατήσαμε τα δάκρυά μας.

Τότε σηκώθηκε και άρχισε να περπατάει μέσα στο κελί.
Αλλά, ξαφνικά, μας είπε ότι άρχισε να αισθάνεται τα πόδια του βαριά.
Πλησίασε στο κρεβάτι και ξάπλωσε.


Αριστείδης Χατζής


Ο Φαίδων, ένας νεαρός μαθητής του Σωκράτη, περιγράφει τις τελευταίες στιγμές στον ομώνυμο διάλογο. Πλάτων, «Φαίδων» (Plat. Phaedo 117c-117e). Η απόδοση στα νέα ελληνικά είναι δική μου. Ο διάσημος πίνακας του Jacques-Louis David, «Ο Θάνατος του Σωκράτη» (La Mort de Socrate, 1787) βρίσκεται στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης. Τον πίνακα παρήγγειλαν στον David τα αδέλφια Trudaine de Montigny, δύο Γάλλοι φιλελεύθεροι διανοούμενοι. Στα αποκαλυπτήρια του πίνακα στο σπίτι τους στο Παρίσι ήταν παρών ο φίλος και ομοϊδεάτης τους Thomas Jefferson.