Αυτό αφήστε το να το διαβάσετε μεθαύριο, με καθαρό μυαλό…
Αυτή η πυρκαγιά κάτι θα μπορούσε, ίσως, να μας διδάξει..
🙁
“ Για Μια Νέα Βιομηχανική Πολιτική ”
“ …Μα ας προχωρήσουμε, με κάτι απλούστερο. Ας φέρουμε στο μυαλό μας, για διευκόλυνση, την εικόνα μιας σχετικά απλής, ευκολονόητης και κοινότοπης μορφής κρίσης ‒ας πούμε, την πυρκαγιά ενός δάσους. Καταλαβαίνουν, ενεργοποιούνται και αντιδρούν, όλοι, απέναντι σε μια τέτοια κρίση, με τον ίδιο τρόπο;
Όχι, όσο και να ακούγεται αυτό περίεργο… Υπάρχουν ριζικά διαφορετικοί τρόποι να αντιληφθείς και να αντιμετωπίσεις ακόμα και μια απλή πυρκαγιά…
Βαθύτερα μπορούμε να πούμε πως, ακόμα και σε αυτήν την απλή περίπτωση, διακρίνονται δύο μεγάλες «οπτικές» αντίληψης και προσδιορισμού της έννοιας της κρίσης, κάθε είδους: Η συγκυριακή και η δομική…
I. Η συγκυριακή αντίληψη της κρίσης
Εδώ η κρίση γίνεται αντιληπτή ως κάτι το έκτακτο, το επιφανειακό, ως μια περιστασιακή ανατροπή της ισορροπίας των πραγμάτων, ως κάτι το «αφύσικο» μα αφομοιώσιμο από το ισχύον σύστημα πραγμάτων και, τελικά, περαστικό. Η κρίση έρχεται, αντιμετωπίζεται «πυροσβεστικά» και, τελικά, «ξεπερνιέται»… Στην συνέχεια, όλα συνεχίζουν την προκαθορισμένη πορεία τους, στα πλαίσια του «προηγούμενου καθεστώτος» πραγμάτων και σχέσεων…
Σε αυτήν την οπτική, η κρίση θεωρείται πως έχει έναν χαρακτήρα εξαιρετικό και απροσδόκητο και δομείται από συγκεκριμένα μη-προδιαγεγραμμένα γεγονότα ‒ή μια σειρά από γεγονότα‒ που δημιουργούν υψηλά επίπεδα αβεβαιότητας και απειλής ‒ή εκλαμβανομένης ως απειλής…‒ σε σχέση με τους υψηλής προτεραιότητας σκοπούς κάποιου οργανισμού, κάθε επιπέδου και είδους….
“ Για Μια Νέα Βιομηχανική Πολιτική ”
…Μα ας επιστρέψουμε στο αρχικό παράδειγμα μας, στο δάσος που καίγεται, και να εφαρμόσουμε κι εδώ την συγκυριακή αντίληψη της κρίσης. Πως γίνεται εδώ αντιληπτή η πυρκαγιά και πως αντιμετωπίζεται; Στην εξεταζόμενη συγκυριακή συλλογιστική θα σπεύσουν, φυσικά, τα πυροσβεστικά οχήματα, αργότερα ή γρηγορότερα, θα παρέμβουν και η φωτιά κάποτε θα σβήσει. Το δάσος θα καεί, λιγότερο ή περισσότερο, μα θα ξανανθίσει όπως και στο παρελθόν, όλα θα ξαναγίνουν όπως ήταν πριν και σε μερικά χρόνια όλα θα έχουν ξεχασθεί…
Και ποιες ήταν οι αιτίες της πυρκαγιάς, σε αυτήν την συγκυριακή οπτική;
Απλά, ένα αναμμένο τσιγάρο ή ένα φθαρμένο καλώδιο της ΔΕΗ ή κάποια ξερά χόρτα που υπερθερμάνθηκαν από την ισχυρή ηλιοφάνεια της ημέρας… Κακή συγκυρία: Ατυχία, με δυο λόγια…
II. Η δομική αντίληψη της κρίσης
Σε αυτήν την δεύτερη κατηγορία αντίληψης και ερμηνείας, η κρίση νοηματοδοτείται ως κάτι το πολύ βαθύτερο, ως κάτι το εξελικτικά αναγκαίο, ως κάτι το οργανικό και ως κάτι που επιφέρει αναπόδραστες δομικές αλλαγές στο σύστημα που ακουμπά. Άρα, με αυτόν τον τρόπο η κρίση συλλαμβάνεται ως κάτι το ενδογενές, το άφευκτο, το αναμενόμενο και, τελικά, το φυσιολογικό…
…Στο παράδειγμα του δάσους που καίγεται, κι εδώ πάλι θα σπεύσουν τα πυροσβεστικά μέσα και πάλι η φωτιά θα σβήσει, κάποια στιγμή. Μα το δάσος που θα καεί, σε αυτήν την προσέγγιση γίνεται συνειδητό πως δεν θα ξανανθίσει ποτέ με τον ίδιο τρόπο όπως στο παρελθόν. Πολλά από τα παλαιά είδη χλωρίδας και πανίδας του δεν θα καταφέρουν να διασωθούν και θα εξαφανισθούν, νέα είδη θα μετοικήσουν, νέοι πληθυσμοί θα αναπτυχθούν, νέες οικοσυστημικές ισορροπίες θα αναδυθούν και σε μερικά χρόνια το νέο δάσος θα είναι, αναγκαστικά, σημαντικά διαφορετικό από αυτό που κάηκε…
“ Για Μια Νέα Βιομηχανική Πολιτική ”
Μα ακόμα κι η προσέγγιση των αιτιών της πυρκαγιάς διαφοροποιείται σαφώς σε αυτήν την δομική «οπτική».
Εδώ δεν φταίει, απλώς, το αναμμένο τσιγάρο, το φθαρμένο καλώδιο ή τα ξερά χόρτα που υπερθερμάνθηκαν, αλλά βαθύτερα, ίσως η κακή νοοτροπία των περαστικών οδηγών που καπνίζουν, ίσως και η ξεπερασμένη τεχνολογία των καλωδίων της τοπικής ηλεκτρικής εταιρίας, ίσως και ο πλημμελής καθαρισμός του δάσους από τα ξερά κλαδιά και χόρτα, τα οποία στην ουσία επέτρεψαν δομικά την εκδήλωση της πυρκαγιάς. Δεν έφταιξε καμία κακιά συγκυρία, η πυρκαγιά δεν ήταν ατυχία: Αντίθετα, ήταν ένα αναμενόμενο γεγονός, που θα συνέβαινε αργά ή γρήγορα, και σε αυτές τις συνθήκες, απλό ζήτημα χρόνου… ”
Απόσπασμα απο το βιβλίο των εκδόσεων ΚΡΙΤΙΚΗ
" Παγκόσμια Κρίση, Καινοτομία και Διαχείριση Αλλαγής "
