Stra.Tech.Man
Στρατηγικη, Τεχνολογια και Μανατζμεντ
“ Σιγά σιγά -και επιτέλους, να λέμε την αλήθεια…- η δημόσια συζήτηση στην Ελλάδα φαίνεται να στρέφεται στο ζήτημα της “αναζητούμενης” αποτελεσματικής και ανταγωνιστικής επιχειρηματικότητας που θα μπορούσε να αναπτυχθεί στην Ελλάδα…
Για μένα εδώ και χρόνια σε αυτό βρίσκεται ο πυρήνας της προβληματικής της κρίσης του κοινωνικοοικονομικού μας συστήματος, όπως άλλωστε το υποστήριξα και στο διδακτορικό μου στο Παρίσι πριν από 15 περίπου χρόνια…
Εδώ πρέπει να εστιάσουμε, επιτέλους…
Όχι μονάχα στις μακροοικονομικές παραμέτρους…
Δεν αρκούν..
Ή τώρα ή ποτέ μου φαίνεται, τελικώς… ”
δρ Χάρης Βλάδος
Από το βιβλίο του:
“ …Στην Ελλάδα κυριαρχεί, λοιπόν, η μοναδοκεντρική επιχείρηση. Το κέντρο της, ο κεντρικός άξονας λειτουργίας της είναι και παραμένει η μονάδα, το άτομο, η ατομική διορατικότητα και επιδεξιότητα, το πρόσωπο και η ιδιαίτερη προσωπικότητα των μελών της επιχείρησης: ο χαρακτήρας του ιδρυτή της, του αφεντικού, του μάστορα, του μαθητευόμενου… Το «μεγάλο όπλο» της πηγάζει από την εμπειρία της αυτενέργειας και η ικανότητα του συμμετέχοντα «να τα βγάζει πέρα μόνος του» όταν χρειαστεί: και αυτό το τελευταίο ως ενδεχόμενο, μάλιστα, δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο στην καθημερινότητα αυτού του τύπου επιχείρησης.
Η μοναδοκεντρική επιχείρηση, ως είδος, χαρακτηρίζεται, συγχρόνως, από μια σχετικά υψηλή γεννητικότητα όπως και από ανάλογα υψηλή θνησιμότητα. Καταφέρνει να, επιβιώνει, συχνά χωρίς «πολύ νερό» (χωρίς υψηλούς τζίρους και κέρδη), περιμένοντας καλύτερες μέρες… Αποδεικνύεται, μάλιστα συχνά, αρκετά ανθεκτική σε ιδιαίτερα πιεστικές συνθήκες. Η μοναδοκεντρική επιχείρηση, επίσης, είναι, συνήθως ολοκληρωτικά στηριγμένη στο πρόσωπο του ιδρυτή της, του «αφεντικού» και της οικογένειάς του. Επίσης, η μοναδοκεντρική επιχείρηση είναι, συνήθως, μικρή σε μέγεθος. Προσοχή, όμως: όχι πάντοτε. Και ακόμα περισσότερο, όχι σύμφωνα με την ιδιαίτερα «μετριοπαθή» εικόνα της «μεγάλης επιχείρησης», που έχουμε στην Ελλάδα, όπου δεν υπήρξαν ποτέ εγκατεστημένες πολλές πραγματικά πολύ μεγάλου μεγέθους παραγωγικές μονάδες. Δεν μιλάμε εδώ, επομένως, γενικά και αόριστα, για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις όχι. Μια μικρομεσαία επιχείρηση μπορεί να είναι, μπορεί και να μην είναι μοναδοκεντρική. Ας το υπογραμμίσουμε έντονα αυτό.
Γενικά, η μοναδοκεντρική επιχείρηση είναι μια ελαφριά και όχι μια αυθεντικά ευέλικτη κατασκευή. Απεχθάνεται το σύστημα, λατρεύει τη μαστοριά. Αντιλαμβάνεται τον εργαζόμενο «ανθρώπινα»: βέβαια, με τον τρόπο της και αυτή όπως και κάθε άλλη. Και, τέλος, αποδεικνύει πολύ συχνά ότι ξέρει καλά να διεκδικεί και να «παζαρεύει» τη στρατηγική επιβίωση της: δεν είναι καθόλου ένας εύκολος στόχος όσο πιστεύουν ορισμένοι. Δείχνει ότι ξέρει, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, να ζυγίζει το επιχειρηματικό ρίσκο με έναν ιδιόμορφο αποτελεσματικό τρόπο: έναν ιδιαίτερα περίεργο τρόπο, κυρίως σε σχέση με τη δήθεν «μοναδική καπιταλιστική ορθολογικότητα», όπως την υποθέτουν, λανθασμένα, οι περισσότερες συμβατικές μικροοικονομικές προσεγγίσεις της Επιχείρησης, νεοκλασικής κατεύθυνσης . Να και γιατί, η μοναδοκεντρική επιχείρηση είναι μια επιχείρηση, η οποία, αν και αγνοεί εντελώς τα εγχειρίδια επιχειρηματικής στρατηγικής, γοητεύεται σταθερά από τις ιστορίες ιδιοφυών στρατηγημάτων.
Σύμφωνα με τα προηγούμενα, με τον όρο μοναδοκεντρική επιχείρηση, λοιπόν, προσδιορίζω τον τύπο της επιχείρησης, όπου:
Στη σφαίρα της στρατηγικής της κυριαρχεί ξεκάθαρα ένα πνεύμα επιχειρηματικής διαίσθησης, ένστικτου και «μύτης», ενώ απουσιάζουν, σχεδόν παντελώς, σαφείς διαδικασίες στρατηγικού σχεδιασμού.
Στη σφαίρα της τεχνολογίας της κυριαρχεί μια λογική σποραδικών επιλογών και ασυνδύαστων μεταξύ τους, σε βάθος χρόνου, τεχνικών λύσεων.
Στη σφαίρα του management της κυριαρχεί ένα πνεύμα λατρείας της πρακτικής εμπειρίας και τίποτε άλλο…
Σας θυμίζουν τίποτα όλα αυτά; Είμαι βέβαιος ότι «κάτι» σας θυμίζουν… Αυτός ο τύπος επιχείρησης είναι που κυριαρχεί, απ’ άκρη σε άκρη στην Ελλάδα. Και ας μην ασχολούνται με αυτόν τα βιβλία.
Σημειώστε και κάτι ακόμα. Αυτός ο τύπος επιχείρησης, ο μοναδοκεντρικός, κατά τα φαινόμενα, ούτε «μισοπεθαμένο» ιστορικό κατάλοιπο του ελληνικού καπιταλισμού είναι, ούτε «ανωμαλία» (anomaly) του εθνικού μας κοινωνικοοικονομικού συστήματος, ούτε και θα εξαφανισθεί ολοσχερώς έως αύριο … όπως ορισμένοι θα σπεύσουν να ισχυριστούν. Όχι.
Η μοναδοκεντρική επιχείρηση αποδεικνύει στην πράξη πως είναι, ως ζωντανός επιχειρηματικός οργανισμός, σε αξιοσημείωτο βαθμό ανθεκτικός μέσα στην παγκοσμιοποίηση. Η απαιτούμενη προσαρμοστικότητά της, βέβαια, τις πιο πολλές φορές παράγεται με τρόπο βεβιασμένο, βραχύπνοο και επιφανειακό : αλλά συνεχίζει να αποδεικνύει, διαμέσου ενός μεγάλου αριθμού πραγματικών περιπτώσεων, πως καταφέρνει ως είδος να προσαρμόζεται αποτελεσματικά μέσα στην παγκοσμιοποίηση, έστω και με όλο και πιο «πιεσμένο» τρόπο… ”
δρ Χάρης Βλάδος
Από το βιβλίο του:
