Η Επανάσταση του 1821 είναι ένα από τα μεγάλα γεγονότα της εποχής της. Είναι συνέχεια των μεγάλων επαναστάσεων της Δύσης, της Αμερικανικής και της Γαλλικής. Το ιστορικό της αποτύπωμα δεν περιορίζεται σε μια απλή διαπάλη Ελλήνων και Τούρκων, είναι πολύ ευρύτερο.
Ειναι η σπίθα που άναψε τη φλόγα της ελευθερίας σε ολα τα Βαλκάνια και εν τελει οδήγησε στο ξήλωμα μιας δεσποτικής, φεουδαρχικού τυπου αυτοκρατορίας.
Τα Συντάγματα του Αγώνα ήταν τα πιο φιλελεύθερα κείμενα της εποχής τους, σπουδαία εργα που αποτυπώνουν την ιδεολογική και πολιτική διάσταση της Επανάστασης.
Ενα περίεργο και ετερόκλητο κράμα Ελληνων της εποχής – “παγκοσμιοποιημένοι” Έλληνες του εμπορίου, της ναυτιλίας και των γραμμάτων, διανοούμενοι της Δυσης και “γραφειοκράτες” των μεγαλων αυτοκρατοριών της Ανατολής, μαζί με γενναίους οπλαρχηγούς, κλεφτες και αρματωλούς, σλαβόφωνους και αρβανιτόφωνους πολεμιστές, εκσυγχρονιστές Φαναριώτες αλλά και εκφραστές της παλιάς οθωμανικής Ελλάδας – δημιούργησε μια μοναδική εποποιία.
Ευτύχης Βαρδουλάκης
Οι “ραγιάδες” έγιναν ελεύθεροι πολίτες, η μικρή οθωμανική επαρχία εγινε ελεύθερο κρατος – το πιο σύγχρονο και προοδευτικό της περιοχής της – και αυτή η ιστορία δικαίως μας κανει υπερήφανους.
* Κάθε χρόνο τετοια μερα ποστάρω ενα υπέροχο κειμενο του Πάσχου Μανδραβέλη: “Η δική μου πατρίδα”.
“Η δική μου πατρίδα παραείναι μεγάλη για να χωρέσει σε αυθαίρετες γραμμές στις οποίες κάποιοι κάποτε συμβιβάστηκαν. Η δική μου Ελλάδα δεν πετάει τίποτα από το μεγαλείο του κόσμου.
«Η Ελλάδα είναι σαν ένα βιβλίο γραμματικής και ένα συντακτικό για να μπορούμε να διαβάζουμε. Η Ελλάδα είναι σαν την μητέρα μας…», Αντόνιο Ταμπούκι (Ιταλός συγγραφέας)
Η δική μου πατρίδα είναι το συντακτικό και η γραμματική του κόσμου, όπως λέει ο συμπατριώτης μου Αντόνιο Ταμπούκι. Είναι ο Αριστοτέλης και ο Σοφοκλής. Ο Ευκλείδης και ο Θουκυδίδης. Είναι ο Νεύτων και ο Σέξπιρ. Ο Αλβέρτος Αϊνστάιν και η Χάνα Άρεντ. Είναι ο Νίκος Καζαντζάκης και ο Φίλιπ Ροθ.
Η δική μου πατρίδα είναι η Κοζάνη, η Αλόννησος, η Σαλονίκη, ο Άθως, τα Χανιά, το Μοναστήρι, η Βιέννη, το Κάστρο του Πλαταμώνα, το Σαν Αντόνιο και το Τέτοβο. Όλοι οι τόποι που είχαν κάτι να μου πουν, όλα τα ηλιοβασιλέματα του κόσμου.
Η δική μου πατρίδα έχει το Μουσείο της Βεργίνας και την πινακοθήκη Βαν Γκονγκ στο Άμστερνταμ. Έχει τον Παρθενώνα και τα σοκάκια στο Νυμφαίο Φλώρινας. Είναι και η Κωνσταντινούπολη του Παλαιολόγου και το παζάρι της Ινσταμπούλ. Είναι οι Βυζαντινές εκκλησίες της Θεσσαλονίκης και το Τοπ-Καπί της Πόλης.
Η δική μου πατρίδα είναι η Νέα Υόρκη στις 11 Σεπτεμβρίου, η Μαδρίτη στις 11 Μαρτίου, το Μπεσλάν στις 5 Σεπτεμβρίου. Είναι η Παλαιστίνη και η Βαγδάτη κάθε μέρα. Είναι η Αθήνα την 21η Απριλίου και το Σαντιάγκο στις 11 Σεπτεμβρίου.
Η δική μου πατρίδα έχει χωράει πολλούς συμπατριώτες: τη Σοφία, τον Κώστα, τον Βασίλη, την Μαρίνα, τον Τοντ, τον Αχμέτ και τον Γκάζι. Τον Ιμπραχίμ, τον Μανώλη και τη Μαρία. Τον Ηλία και τη Σβετλάνα. Τον Ααρών και τον Σταμάτη. Συμπατριώτες μου είναι εκείνοι που χαμογελούν, όχι οι αλήτες που κάνουν συνανθρώπους τους να κλαίνε. Αδέλφια μου όσοι υποφέρουν, γονείς μου όσοι έκλαψαν το παιδί τους. Η δικιά μου πατρίδα δεν έχει ματωμένους μετανάστες, κλαίει για τον 20χρονο Γράμο Μπαλούσι που δεν πρόλαβε να μεγαλώσει στη Ζάκυνθο.
Ευτύχης Βαρδουλάκης
Η δική μου πατρίδα έχει το «Ελύτης, Μόραλης, Τσαρούχης» του Γιάννη Πετρόπουλου, το «Άξιον Εστί» του Ελύτη, την «Αμοργό» του Νίκου Γκάτσου, τους πίνακες του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, τα χαρακτικά του Έσερ.
Έχει «Το φιλί» του Ροντέν και οι τοιχογραφίες της Κνωσού.
Η δική μου πατρίδα έχει αιώνιες γραφές.
Έχει μόνο ένα στίχο: «Χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά».
Έχει μόνο μια στροφή:
Της πατρίδας μου πάλι ομοιώθηκα
Μες στις πέτρες άνθισα και μεγάλωσα
Των φονιάδων το αίμα με φως ξεπληρώνω
Μακρινή Μητέρα, Ρόδο μου Αμάραντο.
Η δική μου πατρίδα παραείναι μεγάλη για να χωρέσει σε αυθαίρετες γραμμές στις οποίες κάποιοι, κάποτε συμβιβάστηκαν. Η δική μου πατρίδα δεν πετάει τίποτα από το μεγαλείο του κόσμου.
Έχει «της καρδιάς το πύρωμα», είναι η Ελλάδα που τόσες φορές στην ιστορία της χώρεσε όλο τον κόσμο.
Είναι η χώρα που δεν φοβάται αλλά μεγαλουργεί.
Είναι η Ελλάδα όλων μας που υπήρξε -τι μεγάλη κουβέντα!- η γραμματική και το συντακτικό του κόσμου.
Η κοσμοπολίτισσα που έζησε στη Μασσαλία, μεγαλούργησε στη Βιέννη, έκλαψε στη Σαλονίκη, κι αγάπησε στη Σμύρνη.
Η δική μου πατρίδα δεν είναι η καρικατούρα της Ελλάδας που δείχνουν στα παράθυρα της τηλεόρασης.
Δεν είναι μισαλλόδοξη, δεν είναι δυσανεκτική.
Η δική μου Μεγάλη Ελλάδα αγαπά! Δεν μισεί.
Είναι πατρίδα όλων εκείνων που την αγαπούν, εκείνων που νιώθουν τιμή τους να κρατούν τα σύμβολα της, είτε λέγονται Οδυσσέας Τσενάι είτε Ηλίας Ηλιάδης.
Οι εχθροί της -εκείνοι οι μικρόνοες που προσπαθούν να την μικρύνουν στα μέτρα τους- είναι και δικοί μου εχθροί.
Οι πολέμιοί της, εκείνοι που τυλίγονται την γαλανόλευκη και περιμένουν να πληρωθούν γι’ αυτό, πολεμούν κι εμένα.
Είναι εχθροί όλων ημών των Ελλήνων…”
Ευτύχης Βαρδουλάκης