Όπως και κάθε άλλο πράγμα στη ζωή μας, έτσι και οι ανάγκες μας δεν είναι στατικές. Αντίθετα, όπως έχει επί μακρόν παρατηρηθεί, οι ανθρώπινες ανάγκες μετασχηματίζονται, αυξάνονται, διαφοροποιούνται και περιπλέκονται στα πλαίσια της συνολικής μεταβολής του τρόπου ζωής και των συγκεκριμένων καταναλωτικών πρότυπων κάθε κοινωνίας. Καθένας ορίζει, κατά κάποιον τρόπο, «αυτόνομα» τις ανάγκες του και τις βλέπει να μεταλλάσσονται με το πέρασμα του ατομικού του χρόνου, αλλά η συνολική δομή και η δυναμική τους παραμένει, φυσικά, πάντοτε υποκείμενη στην συνολική δυναμική εξέλιξης του περιέχοντος κοινωνικοοικονομικού συστήματος.
“ Για Μια Νέα Βιομηχανική Πολιτική ”
Και αυτό το κυνήγι των αναγκών μας που δείχνει χωρίς τέρμα, δια μέσου των αιώνων, κι αυτό επιδεινώνει, αναπόφευκτα, την βία του «συνολικού παιχνιδιού» τους (βλ. Διάγραμμα 1.1).
Ωραία, λοιπόν. Ακόμα κι αν δεχθούμε πως έχουμε ανάγκες και πως αυτές είναι αυξανόμενες, γιατί αυτές γεννούν αναγκαστικά την βία, τον διαγκωνισμό και, κατ’ επέκταση, την ανάγκη της Στρατηγικής;… μπορεί να αναρωτηθεί κάποιος.
Απλά, γιατί δεν ζούμε και ποτέ δεν ζήσαμε, σε καμιά εποχή, σε κανέναν πολιτισμό και σε καμία μορφή κοινωνικής συγκρότησης, μέσα σε έναν παράδεισο αφθονίας όπου τα διαθέσιμα αγαθά υπερκάλυπταν τις ατομικές και κοινωνικές μας ανάγκες. Πολλά θέλουμε, λίγα υπάρχουν. Μονάχα σε ένα «κόσμο αφθονίας» θα απαλλασσόμαστε από την οδύνη των αναγκών μας, από την συνεπαγόμενη βία της Οικονομίας και, κατ’ επέκταση, από την ανάγκη της Στρατηγικής. Ποτέ, όμως, καμιά ανάγκη μας δεν έβρισκε και δεν βρίσκει, αυτόματη ικανοποίηση. Η αφθονία των αγαθών που θα επέτρεπε ένα ξεπέρασμα του Οικονομικού προβλήματος του Ανθρώπου (άρα και της Οικονομίας ως συλλογικού αντικειμένου), παραμένει μία ουτοπία.
Τα ελεύθερα αγαθά, τα αγαθά δηλαδή που μπορούμε να έχουμε στην διάθεση μας χωρίς την καταβολή οποιασδήποτε παραγωγικής προσπάθειας και την ανάλωση των περιορισμένων πόρων μας, ποτέ δεν μας άρκεσαν, σε καμία ανθρώπινη κοινωνία, σε καμία ιστορική ή προϊστορική εποχή, όσο κι αν προσπαθούν να μας πείσουν για αυτό ορισμένοι «ρομαντικοί». Τα ελεύθερα αγαθά δεν επαρκούν (ούτε ποτέ επαρκούσαν, πλην της, μάλλον μυθικής, εποχής «του Παραδείσου…») για την κάλυψη των όλων ανθρώπινων αναγκών. Αντίθετα, όπως δείχνει η ανθρώπινη πραγματικότητα όλων των εποχών, πρέπει πάντα να παλεύουμε για να καταφέρνουμε να παράγουμε, για να αποκτήσουμε τα αναγκαία οικονομικά αγαθά, δηλαδή. Και πρέπει να παλεύουμε, επίσης, και για να κρατήσουμε όσα παράγαμε.
“ Για Μια Νέα Βιομηχανική Πολιτική ”
Πλοήγηση άρθρων
