Κλασική Πολιτική Οικονομία και Φιλελεύθερος Ουμανισμός

Για να πάρετε μια γεύση από το εργοτάξιο του ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΚΕΨΗ
– Μετεξελίξεις, συρρικνώσεις και διαστρεβλώσεις της Κλασσικής Πολιτικής Οικονομίας

Η ανάδυση και η εμπέδωση της Κλασσικής Πολιτικής Οικονομίας (ΚΠΟ) προσέφερε έναν αναμφισβήτητο ερμηνευτικό πλούτο στην εξέλιξη του παγκόσμιου οικονομικού στοχασμού. Φυσικά δεν κατάφερε να δώσει λεπτομερειακές και οριστικές απαντήσεις, όσον αφορά στο μέλλον του παγκόσμιου καπιταλισμού, καθώς παρέμεινε εγκλωβισμένη στην ανάλυση της δι-εθνούς οικονομίας στα όρια των πραγματικών φαινομένων της εποχής της. Και φυσικά αυτό είναι απολύτως δικαιολογημένο καθώς εκ των πραγμάτων ήταν αδύνατον στην εποχή των Κλασσικών η οικονομική θεωρία να είχε καταφέρει να δει «πέραν του έθνους-κράτους» παρότι με θαρραλέο βηματισμό προχώρησε στην κατανόηση πως δεν μπορεί να υπάρξει καπιταλιστική ανάπτυξη περιχαρακωμένη σε ένα και μόνο κράτος.


Μαθήματα ανταγωνιστικότητας

Για Μια Νέα Οικονομική και Βιομηχανική Πολιτική

Μαθήματα ανταγωνιστικότητας


Το ιδιαιτέρως «ατυχές», όμως, στην ιστορία της Κλασικής Πολιτικής Οικονομίας στην μελλοντική μετεξέλιξη της είναι το ότι πολλοί «επίσημοι συνεχιστές» της στους επομένως αιώνες ακολούθησαν συχνά με εμφανή «ακρωτηριαστική» οπτική τον δρόμο της ερμηνευτικής αποστείρωσης και της θεωρητικής ακαμψίας. Πολύ συχνά στην συνέχεια, ιδιαίτερα στα πλαίσια της συμβατικής νεοκλασικής θεωρίας όπως θα εξετάσουμε στην συνέχεια, η διεξοδική μελέτη της ιδιομορφίας των ιστορικών γεγονότων συχνά παρακάμφθηκε με αφέλεια προς όφελος συχνά ενός ανιστορικού και μυωπικού «καθολικισμού», που λανθασμένα υποστήριζε, αρκετά συχνά, πως «όλα τα οικονομικά φαινόμενα είναι παντού και πάντα τα ίδια»

Σε αυτήν την κατεύθυνση, το εγγενές ενδιαφέρον της κλασικής πολιτικής οικονομίας για την εξελικτική δυναμική του καπιταλισμού , για τον εσώτερο συγκρουσιακό ταξικό χαρακτήρα του και την ακατάλυτη ιστορική διαδικασία μεταμόρφωσης του, συχνά, έδωσε βαθμιαία την θέση του σε μια άχρονη λογική τυποποιημένης «τεχνικής» προσέγγισης των διάφορων οικονομικών φαινομένων, στενά ιδωμένων και ερμηνευτικά αποκομμένων από το σύμφυτο κοινωνικο-πολιτικό τους περιεχόμενο. Δυστυχώς, στην συνέχεια ο κυρίαρχος οικονομικός στοχασμός στην προσπάθεια του να μετασχηματιστεί σε περισσότερο «ακριβή επιστήμη» επιδίωξε την στήριξη του σε μια εκτεταμένη μαθηματική και αξιωματική βάση και άρχισε να αντιλαμβάνεται τους κοινωνικούς θεσμούς και τις οικονομικές δομές ως εξωγενείς παράγοντες. Κατ’ αυτό τον τρόπο παραμελήθηκε αρκετά η θεμελιακή ερμηνευτική φιλοδοξία της Κλασικής Πολιτικής Οικονομίας που ήταν η εξέταση των θεσμών και των δομών ως ενδογενών κοινωνικοοικονομικών παραγόντων, ως γεννήματα δηλαδή της ταξικής σύγκρουσης, της ιδεολογικής αντιπαράθεσης και της ζώσας ιστορίας . Και σε αυτές τις συνθήκες, δυστυχώς, η συνθετική κοινωνικοοικονομική οπτική της Κλασσικής Πολιτικής Οικονομίας συρρικνώθηκε ερμηνευτικά, στην συνέχεια, στα πλαίσια των επονομαζόμενων Οικονομικών πλέον, όπως θα δούμε στα επόμενα κεφάλαια αυτού του βιβλίου.

Πέραν αυτού η Κλασσική Πολιτική Οικονομία και το πνεύμα του φιλελευθερισμού που την ενέπνεε και την συγκροτούσε συχνά παραποιήθηκε από διάφορους σχολιαστές της, είτε ηθελημένα λόγω ιδεολογικού μίσους είτε αθέλητα λόγου άγνοιας. Η διακηρυγμένη εμπιστοσύνη της Κλασικής Πολιτικής Οικονομίας στην πρωτοβουλία και την ελευθερία του υπεύθυνου ανθρώπου παραποιήθηκε συχνότατα ως δήθεν επιβολή της αρχής του «ο ισχυρότερος τρώει τον αδύνατο» και ως η απλή «λατρεία του μυωπικού ατομισμού». Και έτσι αποσιωπήθηκε εκτεταμένα και το γεγονός πως αυθεντικός φιλελευθερισμός δεν είναι καθόλου το «δόγμα της κοινωνικής αναλγησίας» αλλά, εντελώς αντίθετα, διαθέτει εκ της θεμελιώδους κοσμοθεωρητικής σύστασης του μια ουσιώδη και ακατάλυτη αρχή που στηρίζεται στην κοινωνική ευαισθησία που πηγάζει από την ακατάβλητη ανθρώπινη αίσθηση της συμπάθειας και της φιλαλληλίας.


Μαθήματα ανταγωνιστικότητας

Για Μια Νέα Οικονομική και Βιομηχανική Πολιτική

Μαθήματα ανταγωνιστικότητας


Έτσι πολύ συχνά διαστρεβλώθηκε στον εν συνεχεία ιδεολογικοπολιτικό διάλογο και ο βασικός κοσμοθεωρητικός άξονας της αυθεντικά ουμανιστικής φιλελεύθερης σκέψης που συνίσταται στην πεποίθηση πως χωρίς πραγματική ελευθερία σε όλα τα επίπεδα της ζωής μας δεν μπορεί να υπάρξει αληθινή κοινωνική αλληλεγγύη και, φυσικά, και το αντίστροφο. Και φυσικά, βέβαια, υποεκτιμήθηκε και το γεγονός πως ο φιλελεύθερος ουμανισμός, όπως αυτός εκφράστηκε μέσα από την Κλασική Πολιτική Οικονομία αποτέλεσε και συνεχίζει να αποτελεί μια τεράστια νίκη του ανθρώπινου πνεύματος απέναντι στον ολοκληρωτισμό -σε οποιαδήποτε μορφή του, θρησκευτική, αναλυτική, ιδεολογική ή πολιτική – στην ξενοφοβία, στον δογματισμό και στις προκαταλήψεις που έως εκείνη την εποχή συνέχιζαν να κυριαρχούν στον διανοητικό κόσμο της ανθρώπινης κοινωνίας και βελτίωσε έμπρακτα σημαντικά τις συνθήκες ζωής της ανθρωπότητας, όσο και αν ορισμένοι συνηθίζουν να το παραβλέπουν.

Τι απέδωσε άραγε, λοιπόν, συνολικά σε διανοητικούς και κοινωνικοοικονομικούς όρους η πρώτη ανάπτυξη του βιομηχανικού καπιταλισμού και η Κλασική Πολιτική Οικονομία που την επένδυσε εννοιολογικά; Η άποψη μου είναι πως απέδωσε πολλά σπουδαία και θαυμαστά επιτεύγματα, έσπρωξε τον κόσμο μας πολλά βήματα προς τα μπροστά, προς την όλο και πιο απλωμένη κοινωνικά πρόοδο και την ακατάπαυστη διανοητική χειραφέτηση του ανθρώπου και της κοινωνίας του.



Φιλοδοξίες ανάπτυξης

Σας περιμένω, όλους τους φίλους, σε μία συζήτηση που εκτιμώ πως θα αξίζει τον κόπο να την παρακολουθήσετε…
ΥΓ: Και όσους από εσάς δεν γνωρίζω από κοντά να σας συναντήσω, επιτέλους…

Δημοσιεύτηκε από Βλάδος Χάρης στις Τρίτη, 14 Φεβρουαρίου 2023

Στρατηγική μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε συνθήκες κρίσης
Παγκόσμια κρίση, καινοτομία και διαχείριση αλλαγής

Εδώ αποτυπώνονται, συνοπτικά, τα αποτελέσματα από τα 200 τελευταία "καταστροφικά χρόνια" του καπιταλισμού στον…

Δημοσιεύτηκε από Βλάδος Χάρης στις Πέμπτη, 15 Φεβρουαρίου 2018


Παγιδευμένοι στην κρίση
Τομές στην ελληνική κρίση
Η δυναμική της παγκοσμιοποίησης και οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα